Zimne prysznice są dobre dla zdrowia: prawda czy fałsz?

W pochmurny wiosenny dzień mało kto ma ochotę dobrowolnie wziąć zimny prysznic po przebudzeniu. Jednak z roku na rok przybywa entuzjastów tego zwyczaju - uważa się, że nagła zmiana temperatury ciała jest korzystna zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego

Początkowo zimne prysznice stosowano jedynie w szpitalach psychiatrycznych, gdy lekarze chcieli "schłodzić" rozpalone mózgi agresywnych pacjentów. Ale w połowie XIX wieku ludzie zdali sobie sprawę, że prysznic jest dobrym sposobem na umycie się, zwłaszcza jeśli woda jest ciepła. W ten sposób terapia mająca na celu poskromienie chorych psychicznie zamieniła się w przyjemną rozrywkę. Ostatnio naukowcy z Holandii postanowili sprawdzić, czy zimne prysznice rzeczywiście są dobre dla zdrowia ludzi. Wygląda na to, że zwolennicy tego zwyczaju szokują się rano nie bez powodu - mniej chorują.

Korzyści płynące z zimnych pryszniców
Jak podaje czasopismo naukowe Science Alert, aby udowodnić korzyści płynące z zimnych pryszniców, holenderscy naukowcy przeprowadzili badanie z udziałem 3000 osób. Zostali oni podzieleni na cztery grupy i poproszeni o wzięcie prysznica każdego dnia. Pierwsza grupa musiała zakończyć swoje mycie 30 sekundami zimnej wody, druga grupa musiała pozostać w zimnej wodzie przez 60 sekund, a trzecia przez 90 sekund. Osoby z czwartej grupy nie szokowały swojego ciała i po prostu cieszyły się ciepłą wodą. Eksperyment trwał przez miesiąc, ale 64% uczestników kontynuowało regularne prysznice, ponieważ podobała im się ta praktyka.

Po przeprowadzeniu badań zauważono, że osoby, które brały zimne prysznice, były o 29% mniej narażone na nieobecność w pracy z powodów zdrowotnych. A długość czasu spędzonego pod zimną wodą nie miała wpływu na wyniki. Naukowcy wciąż jednak nie potrafią dociec, w jaki sposób zimne prysznice czynią ludzi zdrowszymi. Najpopularniejsza teoria mówi, że powstały szok uruchamia procesy, które poprawiają układ odpornościowy. W 1996 roku czescy naukowcy udowodnili na przykład, że zanurzanie się w zimnej wodzie trzy razy w tygodniu zwiększa odporność młodych "atletycznie wyglądających" ludzi.

Zimne prysznice są ogrzewające
Naukowcy twierdzą również, że zimna woda aktywuje układ nerwowy, który jest odpowiedzialny za reakcję "uderz lub uciekaj". Kiedy ten obszar układu nerwowego jest aktywny, wzrasta poziom hormonu noradrenaliny. Zwiększa to tętno i ciśnienie krwi, co co najmniej powinno poprawić funkcjonowanie mózgu i dodać energii ciału.

Zimne prysznice poprawiają krążenie krwi
Zimna woda poprawia krążenie krwi - tego też od dawna domyślają się naukowcy. Kiedy jesteś wystawiony na działanie zimnej pogody, dopływ krwi do skóry zauważalnie się zmniejsza. Ciało próbuje się rozgrzać i więcej krwi zaczyna płynąć do powierzchni skóry. Niektórzy naukowcy uważają, że kiedy to się dzieje, krążenie krwi w ludzkim ciele wyraźnie się poprawia. W 2020 roku ujawniono, że najbardziej korzystają na tym sportowcy - ich mięśnie rosną szybciej ze względu na większy przepływ krwi.

Zimne prysznice mogą pomóc w odchudzaniu
Jeśli dokopać się do wyników prac naukowych, można znaleźć dowody na korzyści płynące z zimnej wody dla utraty wagi. W 2020 roku naukowcy udowodnili, że zanurzenie ciała w wodzie o temperaturze 14 stopni zwiększa tempo metabolizmu aż o 350%. Wysokie tempo metabolizmu oznacza, że organizm szybciej przetwarza jedzenie na energię, dzięki czemu nie przybierasz na wadze.

Zimne prysznice są dobre na depresję
Oprócz korzyści dla zdrowia fizycznego, zimne prysznice mogą mieć również korzyści dla zdrowia psychicznego. Wspomniałem nieco wyżej, że nawyk ten aktywuje współczulny układ nerwowy, co może znacznie poprawić sprawność umysłową. Czasami przyłożenie zimnego ręcznika do głowy wystarczy, aby uzyskać ten efekt. Istnieją dowody na to, że regularny prysznic może łagodzić objawy depresji. Pozytywny wpływ zimnej wody na ludzki organizm został wielokrotnie zaobserwowany, ale znów naukowcy nie są w stanie rozwikłać dokładnych przyczyn.

Zimne prysznice mogą poprawić samopoczucie emocjonalne

Na koniec warto ostrzec, że zimne prysznice mogą być przeciwwskazane dla niektórych osób. Ostrzeżenie to dotyczy osób z chorobami układu krążenia. Faktem jest, że nagła zmiana temperatury ciała może mieć silny wpływ na bicie serca - może to spowodować atak serca i inne poważne problemy.

Przy napisaniu artykułu użyto informacje z tych źródeł:

ScienceAlert

National Library of Medicine

Springer Nature